به طور کلی، مقادیر واقعی ظرفیت، ولتاژ یا تلورانس بر روی بدنه خازنها با حروف و اعداد درج میشود.
با این حال، هنگامی که ظرفیت خازن مقداری اعشاری باشد، در علامت گذاری «ممیز اعشاری» مشکلاتی به وجود میآید، زیرا به راحتی قابل تشخیص نیست و در نتیجه مقدار واقعی خازن، اشتباه خوانده میشود. در عوض از حروفی مانند p (پیکو) یا n (نانو) به جای ممیز استفاده میشود تا موقعیت آن و وزن عدد مشخص شود.
به عنوان مثال، یک خازن را میتوان به صورت n47=0.47nF، 4n7=4.7nF یا 47n=47nF و غیره علامت گذاری کرد. همچنین، گاهی اوقات خازنها با حرف K بزرگ علامت گذاری میشوند تا مقدار هزار پیکو فاراد را نشان دهند، بنابراین به عنوان مثال، ظرفیت یک خازن با علامت 100K برابر است با 100×1000pF یا 100nF.
برای کاهش سردرگمی در مورد حروف، اعداد و ممیز، سالها پیش یک طرح کدگذاری بینالمللی رنگی به عنوان یک روش ساده برای شناسایی مقادیر و تلورانس خازن ایجاد شده است. این شامل نوارهایی رنگی (به ترتیب طیفی) است که معمولا به عنوان سیستم کد رنگی خازن شناخته میشوند و مفاهیم آنها در زیر نشان داده شده است:
جدول کد رنگی خازن
جدول کد رنگی ولتاژ خازن
مرجع ولتاژ خازن
نوع J – خازنهای تانتال غوطهور
نوع K – خازنهای میکا
نوع L – خازنهای پلی استر/پلی استایرن
نوع M – خازنهای الکترولیتی 4 باند
نوع N – خازنهای الکترولیتی 3 باند
نمونهای از کاربرد کدهای رنگی خازن به شرح زیر است:
خازن پلی استر فلز کاری شده
خازن دیسک و سرامیکی
سیستم کد رنگی خازن سالها در خازنهای غیر قطبی پلی استر و میکا استفاده میشد. این سیستم کد گذاری رنگی اکنون منسوخ شده است اما هنوز خازن های «قدیمی» زیادی وجود دارد. امروزه خازنهای کوچک مانند انواع فیلم یا دیسک با استاندارد BS1852 و جایگزین جدید آن، BS EN 60062 مطابقت دارند، که در آن رنگها با یک سیستم کد گذاری با حروف یا اعداد جایگزین شدهاند.
به طور کلی، این کد از 2 یا 3 عدد و یک حرف اختیاری برای شناسایی تلورانس تشکیل شده است. در مواردی که از یک کد دو رقمی استفاده میشود، مقدار خازن فقط با واحد پیکو فاراد بیان شده است. به عنوان مثال، 47=47pF و 100=100pF و غیره. یک کد سه رقمی شامی دو رقم مقدار و یک ضریب است، دقیقا مشابه کد رنگی مقاومت در بخش مقاومتها.
به عنوان مثال، ارقام 471 برابر است با 47×10=470pF. کدهای سه رقمی اغلب با کد تلورانس اضافی همراه هستند که در زیر آورده شده است.
جدول کدهای تلورانس خازن
خازن سمت چپ را در نظر بگیرید:
این خازن از نوع دیسک سرامیکی است که روی بدنه آن کد 473J چاپ شده است. پس 4 = رقم اول، 7 = رقم دوم، 3 = ضریب با واحد پیکو فاراد (pF) و حرف J = تلورانس است، این یعنی: 47pF×1,000 (سه صفر) برابر با 47,000pF، 47nF یا 0.047μF؛ حرف J نشان دهنده تلورانس ±5% است.
پس تنها با استفاده از اعداد و حروف به عنوان کد بر روی بدنه خازن، میتوانیم به راحتی مقدار ظرفیت آن را به پیکو فاراد، نانو فاراد یا میکرو فاراد تعیین کنیم. لیستی از این کدهای «بینالمللی» در جدول زیر به همراه ظرفیت معادل آنها آمده است.
جدول حروف کد خازن
در مقاله بعدی در مورد خازنها، اتصال موازی خازنها را بررسی میکنیم و میبینیم که ظرفیت کل، مجموع ظرفیتهای منفرد است.