کانکتورها (Connector) قطعاتی هستند که از آنها برای ایجاد یا قطع اتصال مدارهای الکتریکی استفاده می‌شود
یک کانکتور الکتریکی یک المان الکترومکانیکی است که از آن برای اتصال هادی‌های الکتریکی استفاده می‌شود. کانکتورها به دو دسته نر ( شاخکدار ) و ماده ( سوکت دار ) تقسیم می‌شوند .کانکتورها می‌توانند به صورت دستی یا با ابزارهای ساده به یکدیگر متصل یا از یکدیگر جدا شوند و نیازی به لحیم کاری ندارند.
با وجود اینکه کانکتورها انواع گوناگونی دارند، غالباً تکی هستند یا به صورت نر و ماده وجود دارند. کانکتورهای تکی به صورت مستقیم بردچاپی (PCB) یا مدار را به منبع تغذیه متصل می‌کند.
کانکتورهای دو قسمتی نر و ماده به صورت شاخکدار و سوکت دار هستند. قسمتی که شاخک‌ها و سوکت ها به یکدیگر اتصال پیدا می‌کنند؛ ناحیه اتصال نام دارد .
اصطلاحات مربوط به کانکتورها
در این قسمت به صورت مختصر برخی اصطلاحات مورد استفاده برای توصیف کانکتورها را بررسی می‌کنیم.
نوع نصب یا Mount
اصطلاح “mount” می تواند به چندین مورد اشاره داشته باشد: نحوه نصب کانکتور در هنگام استفاده ، زاویه وصل شدن آن یا نحوه اتصال مکانیکی آن ( لحیم کاری، نصب سطحی، از طریق سوراخ). این مورد برای هر کانکتور جداگانه بررسی می‌شود.
کانتکت
کانتکت ها (Contacts) محل داد و ستد کانکتورها هستند. آنها قطعاتی فلزی هستند که با یکدیگر تماس دارند و یک اتصال الکتریکی را تشکیل می‌دهند و ممکن است به مرور زمان دچار مشکلی مانند اکسید شدن یا از دست دادن حالت فنری لازم شوند.
قطبیت یا پلاریته
بیشتر کانکتورها را فقط می‌توان در یک جهت وصل کرد. این ویژگی قطبیت نامیده می‌شود.
جنسیت
طبق اشکال بالا با مثال (کانکتور مولکس) دیدیم که کانکتورها از نظر جنسیت به دو دسته ی نر و ماده تقسیم می‌شوند. به کانکتور نوع نر، نری و به نوع ماده، مادگی گفته می‌شود.
انواع کانکتور
کانکتورها در انواع گوناگونی یافت می‌شوند. دسته بندی کانکتورها بر اساس سطح عمل‌کرد و شیوه اتصال آنها می‌باشد. یکی از انواع شناخته شده و رایج کانکتور ها، USB ها هستند که خودشان انواع مختلفی مثل تایپ A, B, C و …. دارند.
کانکتورهای USB
کانکتورهای USB در دو نوع یافت می‌شوند : میزبان و محیطی. در استاندارد USB بین این دو تفاوت چشمگیری وجود دارد. گروهی از کانکتورهای USB روی کابل‌ها نصب می‌شوند و گروهی دیگر روی دستگاه‌ها قرار دارند.
کاربرد کانکتورها
- شما می‌توانید کانکتورها را در هر رایانه و لپ تاپی بیابید.
- همه‌ی ما گذرگاه سریال جهانی، که با نام USB (Universal Serial Bus) نیز شناخته می‌شود را به عنوان یک رابط استاندارد می‌شناسیم.
- کانکتورها همچنین به عنوان اتصال‌دهنده فرکانس رادیویی (RF) استفاده می‌شوند. این اتصالات به جلوگیری از تغییر امپدانس خطوط انتقال کمک می‌کنند.
- کانکتورهایی به نام 8P8C در کابل‌های اترنت و CAT5 استفاده می‌شوند. آنها شبیه کابل های RJ45 هستند. اما سوکت 8P8C با RJ45 متفاوت است.
- D-Subminiature اتصال دهنده هایی است که در پورت های مودم و رایانه های سازگار با IBM استفاده می شود. انواع مختلفی از کانکتورهای D-subminiature وجود دارد. از آن ها برای تماس ترموکوپل، پایه‌های PCB، کنتاکت‌های ماشینکاری جامد و غیره بکار برده می‌شوند.
- کانکتورهای DC و سوکت‌های برق AC برای جلوگیری از شوک شدن افراد در تماس با هادی‌های الکتریسیته استفاده می‌شوند.
