فهرست مطالب
الکتروکاردیوگرام (ECG) یک آزمایش ساده است که میتواند برای بررسی ریتم قلب و فعالیت الکتریکی شما استفاده شود.
ECG فعالیت‌های الکتریکی حاصل از دپلاریزاسیون عضلات قلب را که به صورت امواج الکتریکی در هر چرخه قلب بر روی پوست پخش می‌شوند، ضبط می‌کند. اگرچه مقدار الکتریسیته تولید شده بسیار ناچیز و در حد میکرو ولت است، اما می‌توان با الکترودهای ECG که به پوست وصل می‌شوند این امواج را دریافت کرد. این سیگنال‌های ضبط شده توسط پزشک بررسی می‌شوند تا ببینند آیا غیرعادی هستند یا خیر.
دقت شود علیرغم داشتن نام مشابه، نوار قلب با اکوکاردیوگرام echocardiogram، که اسکن قلب است، یکسان نیست.
چرخه قلبی به وقایع اتفاق افتاده از ابتدای یک تپش تا ابتدای تپش بعدی گفته می‌شود. به فرکانس این تپش، ضربان قلب گفته می‌شود و به صورت ضربان در دقیقه بیان می‌شود.
برای درک ECG بهتر است بدانید:
- فیزیولوژی و عملکرد قلب
- بیوسیگنال به چه معناست؟
چرا ممکن است به نوار قلب نیاز داشته باشم؟
برخی از دلایلی که پزشک شما درخواست الکتروکاردیوگرام (ECG) می‌کند عبارتند از:
- برای جستجوی علت درد قفسه سینه
- برای ارزیابی مشکلاتی که ممکن است مربوط به قلب باشد، مانند خستگی شدید، تنگی نفس، سرگیجه یا غش
- برای شناسایی ضربان قلب نامنظم
- برای کمک به تعیین سلامت کلی قلب قبل از اقداماتی مانند جراحی؛ یا پس از درمان برای شرایطی مانند حمله قلبی (انفارکتوس میوکارد یا MI)، اندوکاردیت (التهاب یا عفونت یک یا چند دریچه قلب)؛ یا بعد از جراحی قلب یا کاتتریزاسیون قلب
- برای مشاهده نحوه عملکرد یک ضربان ساز کاشته شده
- برای تعیین اینکه برخی داروهای قلبی چقدر خوب کار می کنند
- برای به دست آوردن یک ردیابی پایه از عملکرد قلب در طول معاینه فیزیکی؛ این ممکن است به عنوان مقایسه با ECG های آینده، برای تعیین اینکه آیا تغییراتی وجود داشته است استفاده می شود
- ممکن است دلایل دیگری نیز وجود داشته باشد که پزشک شما نوار قلب را توصیه کند.
پارامترهای قلبی مهم :
ضبط داده‌های ضربان قلب به شما امکان دسترسی به پارامترهای زیر را می‌دهد که میتواند با توجه به شرایط انگیختگی مراجعه‌کننده تفسیر شود.
- ضربان قلب (HR): ضربان قلب فرکانس بین ابتدای یک پالس تا ابتدای پالس بعدی تپش قلب می‌باشد و در پنجره زمانی خاصی (معمولا یک دقیقه) بیان می‌شود. این پارامتر از طریق سنسورهای ECG و PPG قابل استخراج است.
- فاصله بین ضربان (IBI): IBI فاصله زمانی بین پالس‌های قلب است که عموماً در واحد‌های میلی‌ثانیه اندازه‌گیری می‌شود. به طور معمول، از RR-interval برای آنالیز استفاده می‌شود.
- تغییر پذیری ضربان قلب (HRV): HRV تغییرات طبیعی مقادیر IBI را از یک تپش تا تپش بعد بیان می‌کند. HRV ارتباط نزدیکی با تحریک عاطفی دارد: مشخص شده است که HRV در شرایط بحرانی و استرس عاطفی کاهش می‌یابد (به این معنی که ضربان قلب سازگارتر است). همچنین مشاهده شده است افرادی که استرس و نگرانی‌های روزانه بیشتری دارند، HVR کمتری دارند.
چه زمانی نیاز است ECG انجام دهیم ؟
ECG اغلب در کنار سایر آزمایش‌ها برای کمک به تشخیص و نظارت بر شرایط مؤثر بر قلب استفاده می‌شود.
می توان از آن برای بررسی علائم یک مشکل قلبی احتمالی، مانند درد قفسه سینه، تپش قلب (ضربان ناگهانی قابل توجه قلب)، سرگیجه و تنگی نفس استفاده کرد.
ECG به تشخیص چه مواردی میتواند کمک کند؟
تغییرات در ECG می تواند نشانه بسیاری از بیماری‌های مرتبط با قلب باشد. از قبیل:
- آریتمی – جایی که قلب خیلی آهسته، خیلی سریع یا نامنظم می‌زند.
- بیماری عروق کرونر قلب – که در آن جریان خون قلب توسط تجمع مواد چرب مسدود یا قطع می شود.
- حملات قلبی – جایی که جریان خون به قلب به طور ناگهانی مسدود می‌شود.
- کاردیومیوپاتی – جایی که دیواره های قلب ضخیم یا بزرگ می‌شوند.
همچنین می‌توان یک سری ECG را در طول زمان برای نظارت بر فردی که قبلاً مبتلا به بیماری قلبی تشخیص داده شده است یا داروهایی مصرف می‌کند که به طور بالقوه بر قلب تأثیر می‌گذارد، انجام داد.
انواع ECG
3 نوع اصلی ECG وجود دارد:
- ECG در حال استراحت – در حالی که شما در یک وضعیت راحت دراز کشیده اید انجام می شود
- ECG استرس یا ورزش – در حالی که از دوچرخه ورزشی یا تردمیل استفاده می کنید انجام می شود
- ECG سرپایی (گاهی اوقات هولتر مانیتور نامیده می شود) – الکترودها به یک دستگاه کوچک قابل حمل که در کمر شما پوشیده می شود وصل می شوند تا قلب شما به مدت 1 روز یا بیشتر در خانه تحت نظر باشد.
نوع ECG شما به علائم شما و مشکل قلبی مشکوک بستگی دارد.
برای مثال، اگر علائم شما توسط فعالیت بدنی ایجاد شده باشد، ممکن است ECG ورزشی توصیه شود، در حالی که اگر علائم شما غیرقابل پیش‌بینی باشد و در دوره‌های تصادفی و کوتاه رخ دهد، ECG سرپایی ممکن است مناسب‌تر باشد.
نحوه انجام ECG ؟
روش های مختلفی برای انجام ECG وجود دارد. به طور کلی، این آزمایش شامل اتصال تعدادی حسگر کوچک و چسبنده به نام الکترود به بازوها، پاها و قفسه سینه می شود. اینها توسط سیم به دستگاه ضبط نوار قلب متصل می شوند.
برای آمادگی در آزمون نیازی به انجام کار خاصی نیست. می توانید از قبل به طور معمول غذا بخورید و بنوشید.
قبل از اتصال الکترودها، معمولاً باید لباس بالایی خود را درآورید و سینه شما ممکن است نیاز به تراشیدن یا تمیز کردن داشته باشد. هنگامی که الکترودها در جای خود قرار گرفتند، ممکن است یک روپوش بیمارستانی برای پوشاندن خود به شما پیشنهاد شود.
خود آزمایش معمولاً فقط چند دقیقه طول می‌کشد، و شما باید بتوانید به زودی پس از آن به خانه برگردید یا اگر قبلاً در بیمارستان بستری هستید، به بخش بازگردید.
یک دستگاه ECG حداقل چهار الکترود دارد که براساس استانداردی روی سینه یا اندام‌ها نصب می‌شوند (RA = بازوی راست ؛ LA = بازوی چپ ؛ RL = پای راست ؛ LL = پای چپ). البته الگوهای مختلفی برای نصب الکترودها وجود دارد که انعطاف‌پذیری کار را بالا می‌برد (به عنوان مثال با اتصال الکترود به ساعد و ساق). الکترودهای ECG معمولاً سنسورهای مرطوب هستند و نیاز به استفاده از ژل رسانا برای افزایش رسانایی بین پوست و الکترودها دارند.
خطرات الکتروکاردیوگرام چیست؟
الکتروکاردیوگرام (ECG) روشی سریع و آسان برای ارزیابی عملکرد قلب است. خطرات مرتبط با ECG حداقل و نادر است.
در طول ECG چیزی احساس نخواهید کرد، اما ممکن است زمانی که الکترودهای چسبنده جدا شوند، ناراحت کننده باشد. اگر تکه های الکترود بیش از حد طولانی باقی بمانند، ممکن است باعث تجزیه بافت یا تحریک پوست شوند.
بسته به شرایط پزشکی خاص شما ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. قبل از انجام آزمایش، حتماً هر گونه نگرانی را با پزشک خود در میان بگذارید.
برخی از عوامل یا شرایط ممکن است با نتایج ECG تداخل داشته باشند یا بر آن تأثیر بگذارند. این موارد شامل، اما محدود به موارد زیر نیست:
- چاقی
- بارداری
- تجمع مایع در شکم (آسیت)
- ملاحظات تشریحی، مانند اندازه قفسه سینه و محل قلب در قفسه سینه
- حرکت در طول آزمون
- قبل از آزمایش ورزش کنید یا سیگار بکشید
- داروهای خاص
- عدم تعادل الکترولیت ها، مانند پتاسیم، منیزیم یا کلسیم زیاد یا کم در خون
چگونه برای الکتروکاردیوگرام آماده شوم؟
پزشک یا تکنسین آزمایش برای شما توضیح می‌دهد :
- به طور کلی، ناشتا بودن (خالی بودن معده) قبل از آزمایش الزامی نیست.
- تمام داروهایی (تجویز شده و بدون نسخه)، ویتامین‌ها، گیاهان دارویی و مکمل‌هایی را که مصرف می‌کنید به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر ضربان ساز دارید به پزشک خود اطلاع دهید.
- بر اساس وضعیت پزشکی شما، پزشک ممکن است آماده‌سازی خاص دیگری را درخواست کند.
بعد از نوار قلب چه اتفاقی می افتد؟
- شما باید بتوانید به رژیم غذایی و فعالیت های عادی خود بازگردید، مگر اینکه پزشک به شما دستور دیگری بدهد.
- به طور کلی، پس از نوار قلب (ECG) مراقبت خاصی وجود ندارد.
- در صورت بروز علائم یا علائمی که قبل از ECG داشتید (مثلاً درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه یا غش) به پزشک خود اطلاع دهید.
- پزشک ممکن است پس از انجام آزمایش، بسته به وضعیت خاص شما، دستورالعمل های دیگری به شما بدهد.
سوالات متداول
تفاوت بین ECG و EKG چیست؟
هیچ تفاوتی بین ECG و EKG وجود ندارد. هر دو به یک روش اشاره دارند، اما یکی به زبان انگلیسی (الکتروکاردیوگرام – ECG) و دیگری بر اساس املای آلمانی (elektrokardiogramm – EKG) است. استفاده از “EKG” آلمانی در ایالات متحده رایج است زیرا “ECG” بسیار شبیه به روش دیگری به نام EEG است.
ECG/EKG روشی برای ثبت فعالیت الکتریکی در قلب در طی یک دوره زمانی با استفاده از الکترودهایی است که به طور استراتژیک روی بدن قرار می گیرند. رایج‌ترین EKG EKG 12 لید نام دارد.
EKG به ما چه می گوید؟
برخلاف سونوگرافی قلب (اکوکاردیوگرام) که برای ارزیابی عملکرد مکانیکی قلب استفاده می شود، الکتروکاردیوگرام برای ارزیابی فعالیت الکتریکی قلب استفاده می شود. تکانه های الکتریکی در قلب چیزی هستند که به ماهیچه های قلب می گویند منقبض شوند. انقباضات همان چیزی است که ما از آن به عنوان ضربان قلب یاد می کنیم. یک EKG یک نمایش بصری از فعالیت الکتریکی را به عنوان امواج نموداری ایجاد می کند و این ردیابی ها اطلاعاتی در مورد ضربان قلب و تغییرات ضربان قلب ارائه می دهد. EKG می تواند بی نظمی در ریتم قلب را تشخیص دهد که به آن آریتمی نیز می گویند.